Op 4 en 6 februari bezocht ik ART Rotterdam & OBJECT Rotterdam met het idee om na 2 maanden terug te blikken op de werken die echt indruk hebben gemaakt. Wat is me bijgebleven? Waar kijk ik naar terug? Welke werken maakten echt iets los? Spoiler: dit experiment blijkt niet echt te werken met een fotografisch geheugen

Nu we in gedwongen Corona-quarantaine zitten, dwalen mijn gedachten af naar twee specifieke werken en kunstenaars: de vrolijke alledaagse geluksmomenten van B.D. Graft — taferelen die nu heel ver weg én dichtbij lijken — en de bar van sociale hygiëne van Margriet Craens — wat we nu natuurlijk helemaal opnieuw uitvinden.

OVER ART & OBJECT Rotterdam

In het eerste weekend van februari nemen galeriehouders, kunstinstellingen, kunstenaars en ontwerpers de meest iconische gebouwen van Rotterdam over. De 21e editie van ART Rotterdam trok 27.500 bezoekers en geeft opvallend veel andersoortige kunstvormen een podium. Van performances in The Performance Show in AVL Mundo tot een grootse ruimte vol videokunst, jong talent en gevestigde namen. Dat geldt ook voor het HAKA gebouw.

De eerste indruk

De vormgeving van een kunstbeurs voelt altijd hetzelfde: een beetje intimiderend, maar ook als een verrassende zoektocht. Je weet niet wat je in het volgende hokje vindt. Dat maakt het contrast tussen OBJECT en ART Rotterdam wel interessant. Waar ART Rotterdam(rechts) afgebakende ‘white cubes’ overheersen, is er in OBJECT (links) een duidelijke interactie met het gebouw.

ART_ROTTERDAM_Dag1_2020_Fotograaf_Almicheal_Fraay-22.jpg

In ART Rotterdam staan de galeriehouders en af en toe een kunstenaar, in OBJECT de ontwerpers zelf. In beide locaties schuilt een schatkamer aan verhalen, gevangen in toffe objecten en doeken. Toch hangt er een gevoel van ongemak, een soort imposter syndroom. ‘Hoor ik hier wel?’. Het antwoord is ja.

De indruk na zes weken

Het voelt nog steeds een beetje overweldigend. Het gebouw, de omgeving, de kunst. Grote werken, kleine werken. Groepen mensen of even helemaal alleen. Op zoek naar iets waarvan je niet wist dat je ernaar op zoek was: een kunstwerk dat je hart sneller doet kloppen en je linea recta mee naar huis wil nemen. Duizelingwekkende werken om bij stil te staan, of juist om vlug door te lopen. Bij OBJECT vooral veel oude bekenden, bij ART Rotterdam een aantal nieuwe ontdekkingen.

Het diploma aan de muur in de grote hal van de Van Nelle Fabriek was zo’n stil-sta moment. Keurig ingelijst hangt daar een diploma voor sociale hygiëne in de expositie Prospects and Concepts geïnitieerd door het Mondriaan Fonds . Er naast een prachtige zwarte bar met het meest indrukwekkende glaswerk en langzaam smeltende ijsblokjes: Bar No. 5.

Al verwonderend over het concept sociale hygiëne spreekt de maker, Margriet Craens, me aan. Het is de vijfde bar die ze bouwde en achter elke bemande bar moet iemand staan met een diploma voor sociale hygiëne. Iets dat staat voor ‘dat mensen rekening met elkaar houden en respect hebben voor elkaars lichamelijke en geestelijke gezondheid’. Een interessant vraagstuk, want dat gebeurt natuurlijk niet altijd. Combineer dat met de wisselwerking dat aan de bar de meest persoonlijke gesprekken plaatsvinden en je krijgt een mooie tegenstelling en gespreksstarter om over door te denken. Drankjes worden er niet geserveerd, korte cursussen sociale hygiëne wel.

Een ander stilsta moment vind ik bij de projectiekamer van citizenM. In een pikzwarte ruimte duizelen videoprojecties aan alle kanten. Bijzonder dat deze kunstvorm nu ook een groot podium krijgt. Even verder vind ik de stand van Double V Gallery. Rood wit geblokte kleedjes, planten en kleurrijke grafische prints staren me tegemoet. Ondeugend, gezellig en vooral iets om even bij te glimlachen. Na een gezellig gesprek met zowel de kunstenaar B.D. Graft en de jonge galeriehouders, zie ik de alledaagse tafereeltjes in nog een ander licht. Het verhaal klopt, van de stand tot de schilderijen en de aankleding. Voor mij dubbelreden voor een plek op mijn verlanglijst. Extra tof nog, dat de galeriehouders en B.D. Graft elkaar via Instagram ontmoette en elkaar pas voor het echt zagen bij ART Rotterdam. Een perfect voorbeeld van kunst ontdekken anno nu.

Bij OBJECT vond ik vooral projecten die ik al kende, mijn herinneringen aan die werken vloeien dus over naar designwinkels, Dutch Design Week, Designkwartier Den Haag en mijn volledige Instagram-feed. Te biased dus. Geen nieuwe ontdekkingen, maar toch een fijne sfeer. Een beetje hetzelfde als vorig jaar dus.

Experiment geslaagd?

Ergens wel. Juist door te dwalen kom je er achter wat je wel en niet goed vind in kunst. Het overweldigende karakter en stilstaan bij de juiste dingen en de tijd nemen te reflecteren helpt je smaak te verfijnen. Ik snap beter waar ik op aansla. Maar in een impuls een kunstwerk aanschaffen, dat lijkt me ingewikkeld. Kunst kijken voor mij is verwonderen op verschillende niveau’s. Eerst mijn eigen interpretatie. Leer ik dan het verhaal van de kunstenaar kennen, dan volgt daar een extra waardering. Iets dat ik weer kan delen met iemand anders, zodat ook zij zich verwonderen. Om samen te ervaren, maar ook alleen van te genieten. Iets wat ik esthetisch niet mooi vind, waardeer ik op die manier toch ook. Zo persoonlijk, maar het ambacht blijft altijd overeind. En zo’n werk van B.D. Graft aan mijn muur? Die komt er wel. Ooit.